Kurumsal Mimaride Zachman ve TOGAF Kullanımı – 1 –

Günümüzün dijitalleşen ve karmaşıklaşan iş dünyasında, rekabet avantajı yalnızca teknoloji yatırımlarına değil, bu teknolojilerin organizasyonel yapı ve stratejilere entegrasyonuna bağlıdır. Bu bağlamda Kurumsal Mimari (Enterprise Architecture, EA) yalnızca bir IT disiplini değil, işletmenin tüm boyutlarını birbirine bağlayan stratejik bir yönetim aracıdır. Ancak bu stratejik aracı yalnızca teknik uzmanlara emanet etmek, işletme vizyonu ile mimari yapı arasındaki köprünün eksik kalmasına neden olabilir.

İşte bu noktada, işletmecilik, stratejik planlama ve organizasyonel tasarım perspektifine sahip uzmanların; TOGAF ve Zachman gibi çerçeveleri anlaması, yorumlaması ve yönlendirmesi bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu yazıda, bu çerçevelerin BT dışı uzmanlar için neden kritik olduğu, nasıl değer katabilecekleri ve hangi boyutlarda danışmanlık fırsatları sundukları ele alınacaktır.

Kurumsal Mimari Neden Sadece BT’nin Meselesi Değil?

Kurumsal mimari, işletmenin hedeflerine ulaşması için süreçler, veri, uygulamalar, teknoloji altyapısı ve organizasyonel yapı arasında bütüncül bir hizalanma sağlar. Ancak bu yapıların kurgulanmasında;

  • Stratejik hedefler
  • Müşteri deneyimi
  • Operasyonel verimlilik
  • İnsan kaynakları yapısı
  • Kültürel dönüşüm
  • Pazar pozisyonlama

gibi tamamı IT dışı unsurlar belirleyicidir. Bu nedenle EA sadece bir IT projesi değil, kurumsal kapasitenin yeniden yapılandırılmasıdır.

Zachman Çerçevesi: Temsil Düzeylerinin ve Rollerin Haritası

Zachman Framework, organizasyonel gerçekliği 6 temel soru (What, How, Where, Who, When, Why) ve 6 temel bakış açısı (Planner, Owner, Designer, Builder, Subcontractor, Functioning System) üzerinden yapılandırır.

PerspektifSoruİşletmecilik Açısından Önemi
PlannerWhy/WhatVizyon, misyon ve stratejik yönetişim
OwnerWho/WhereOrganizasyon yapısı, süreç sahipliği
DesignerHowSüreç tasarımı, hizmet mimarisi, müşteri deneyimi planlaması
BuilderHow/WhatSistem geliştirme stratejileri

Zachman, özellikle organizasyonel rollerin tanımlanması, süreç sahipliğinin netleştirilmesi ve iş önceliklerinin mimariye aktarılmasında BT dışı uzmanlara çok katmanlı bir modelleme dili sunar.